زخم واریس معمولاً زمانی ایجاد میشوند که دریچههای درون رگهای پا به درستی کار نکنند. این دریچهها از برگشت خون به پا جلوگیری میکنند. زمانی که این دریچهها به درستی کار نکنند، خون در پاها جمع میشود و باعث تورم و درد میشود. اگر این شرایط ادامه یابد، ممکن است منجر به ایجاد زخم واریس شود. زخمهای واریس میتوانند یک مشکل طولانی مدت برای مبتلایان باشند اما میتوان آنها را با روشهای درمانی مناسب به سرعت درمان کرد. با درمان رگ واریسی میتوان از ایجاد زخمهای واریسی پیشگیری کرد. در ادامه به بررسی علل، علائم و درمان زخم واریس میپردازیم.
زخم واریسی چیست؟
زخمهای واریسی (به انگلیسی varicose ulcer) که به زخمهای نارسایی وریدی یا زخمهای دیر التیام نیز معروفاند، زخمهای باز در اطراف مچ پا یا ساق پا هستند. این زخمها هفتهها یا ماهها و گاهی اوقات حتی بیشتر طول می کشند تا بهبود پیدا کنند. زخم واریس اغلب در مچ پا یا ساق پا ایجاد میشود و دردناک و قرمز هستند. ممکن است یک بافت فیبری زرد رنگ با حاشیه نامنظم روی زخم را پوشانده باشد. ترشح و خروج مایع در زخمهای وریدی نارسایی شایع است. این نوع زخم در افرادی که رگهای واریسی یا سابقه تورم پا دارند، نیز شایع است.
علت زخم واریس چیست؟
دلیل ایجاد زخمهای واریسی فشار بالای خون در رگهای ساق پا است. رگها دریچههای یکطرفه دارند که جریان خون را به سمت قلب حفظ میکنند. زمانی که این دریچهها ضعیف میشوند یا رگها دچار خراش و انسداد میشوند، خون میتواند به عقب جریان پیدا کرده و در پاهای شما جمع شود. این وضعیت به عنوان نارسایی وریدی شناخته میشود. نارسایی وریدی منجر به افزایش فشار در رگهای ساق پا میشود. افزایش فشار و تجمع مایعات مانع از رسیدن مواد مغذی و اکسیژن به بافتها میشود. کمبود مواد مغذی باعث مرگ سلولها، آسیب به بافت و در نهایت تشکیل زخم میشود.
علائم زخم واریسی
زمانی که خون در رگهای ساق پا جمع میشود، مایع و سلولهای خونی به داخل پوست و بافتهای دیگر نفوذ میکنند. این اتفاق میتواند باعث خارش، نازک شدن پوست و تغییراتی در پوست به نام درماتیت احتقانی شود. این عارضه یکی از نشانههای اولیه زخم واریسی است. سایر نشانههای نارسایی وریدی عبارتند از:
- تورم، سنگینی و گرفتگی پا
- پوست تیره رنگ، قرمز، بنفش یا قهوهای و سفت (نشانهای از تجمع خون)
- خارش و سوزن سوزن شدن
نشانههای زخمهای وریدی شامل:
- زخم کم عمق با بستر قرمز رنگ، گاهی اوقات پوشیده شده با بافت زرد رنگ
- حاشیههای ناهموار زخم
- پوست اطراف زخم ممکن است براق، سفت، گرم یا داغ و تغییر رنگ داده باشد
- درد پا
اگر زخم عفونی شود، ممکن است بوی بدی داشته باشد و چرک از آن خارج شود.
بیشتر بخوانید : بهترین دکتر قلب و عروق در ماهشهر
افراد در معرض خطر زخم واریس
موارد مختلفی میتوانند خطر ابتلا به زخمهای وریدی را افزایش دهند. برخی از مهمترین عوامل عبارتند از:
- ترومبوز ورید عمقی: لخته شدن خون در رگهای عمقی پا
- سابقه خانوادگی بیماریهای وریدی: داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری خطر ابتلا را افزایش میدهد.
- چاقی: اضافه وزن فشار بیشتری بر رگهای پا وارد کرده و خطر را افزایش میدهد.
- سن بالا: با افزایش سن، دیواره رگها ضعیفتر شده و احتمال زخم واریس بیشتر میشود.
- فلج شدن: بیحرکتی در اندام تحتانی میتواند به تجمع خون در پاها و ایجاد زخمهای وریدی منجر شود.
- سوابق آسیبدیدگی: آسیبهای قبلی پا میتوانند با اختلال در جریان خون، خطر نارسایی وریدی را افزایش دهند.
- سبک زندگی کمتحرک: داشتن فعالیت بدنی محدود خطر را افزایش میدهد.
- سیگار کشیدن: سیگار با آسیب به رگها و کاهش جریان خون، خطر را افزایش میدهد.
- جراحیهایی مانند تعویض مفصل زانو: جراحیهای خاص میتوانند موقتاً باعث نارسایی وریدی و زخم واریس شوند.
- رگهای واریسی و عنکبوتی: وجود رگهای متورم و غیرطبیعی نشاندهنده نارسایی وریدی است و خطر تشکیل زخم را افزایش میدهد.
تشخیص زخم واریس
معاینه فیزیکی معمولًا تمام چیزی است که برای تشخیص زخم وریدی لازم است. ممکن است پزشک شما در مورد سابقه پزشکی شما سوالاتی بپرسد تا در مورد شرایطی که ممکن است باعث زخم شده باشند، اطلاعاتی کسب کند. انجام آزمایشها به پزشک شما کمک میکند تا شدت زخم واریس را تشخیص دهد. همچنین ممکن است برای بررسی اثربخشی درمانهای زخم واریسی، تحت آزمایشهای دورهای قرار بگیرید.
بیشتر بخوانید : علت واریس پا چیست
درمان زخم واریس
درمان زخم واریس اغلب شامل موارد زیر است:
- آنتیبیوتیکها: در صورت وجود عفونت.
- بانداژها یا جورابهای فشاری برای بهبود گردش خون.
- پمادهایی برای محافظت در برابر میکروبها.
- مسکنها و سایر درمانها برای آرام کردن اعصاب بیشفعال.
- عمل جراحی (دبریدمان) برای برداشتن بقایا و بافت مرده.
- ارجاع به متخصصان در صورت نیاز به کمک برای مدیریت بیماریهای مزمن مانند دیابت.
- بانداژ و پانسمان مخصوص برای پوشاندن زخم.
- تمیز کردن روزانه زخم برای از بین بردن باکتریها و بافت مرده.
درمان زخم واریس شدید پا
زخمهای واریس شدید یا آنهایی که به درمانهای استاندارد پاسخ نمیدهند، ممکن است به درمانهای اضافی مانند موارد زیر نیاز داشته باشند:
- درمان فاکتور رشد: مواد تزریقی که سلولهای سالم را به سمت زخمها جذب میکنند.
- درمان اکسیژن پرفشار: درمانی که در آن در یک محفظه مخصوص تحت فشار قرار میگیرید و اکسیژن خالص تنفس میکنید.
- درمان لنف ادم: ماساژ، مراقبت از پوست و تکنیکهای بانداژ برای به جریان درآمدن مایع تجمعیافته.
- پیوند پوست: جایگزینی پوست آسیبدیده با پوست سالم از قسمتهای دیگری از بدن.
- درمان با سلولهای بنیادی: تزریق مغز استخوان (ماده داخل استخوان) برای تولید بافت سالم.
- درمان بیماریهای وریدی: برای اصلاح مشکلات تجمع خون و بهبود گردش خون.
برای درمان زخم واریس به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
متخصص قلب و عروق بهترین متخصص برای درمان واریس است. درمان زخم واریس معمولا یک فرآیند طولانی است و ممکن است چندین ماه طول بکشد. بیمار باید در طول دوره درمان، تحت نظر متخصص قلب و عروق قرار داشته باشد. دکتر سحر قنواتی متخصص قلب و عروق در شهر بندر ماهشهر هستند. ایشان دارای تجربه و مهارت کافی در تشخیص و درمان انواع بیماری های قلبی و عروقی هستند و در زمینه درمان واریس نیز تخصص دارند. اگر علائمی مانند درد، تورم، خارش یا زخم در پاهای خود یا اطرافیانتان مشاهده کردید، سریعاً با شماره های ما در مطب دکتر قنواتی تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید : هزینه درمان واریس در ماهشهر
زخم واریس چه مدت ادامه دارد؟
مدت زمان بهبود زخم واریس به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- شدت زخم: زخمهای واریس خفیف طی چند هفته بهبود مییابند. زخمهای واریس شدید ممکن است چندین ماه یا حتی چند سال طول بکشد تا بهبود یابند.
- وجود عفونت: عفونت میتواند روند بهبود زخم را کاهش دهد.
- سن بیمار: بیماران مسن ممکن است زمان بیشتری برای بهبود زخم نیاز داشته باشند.
- شرایط پزشکی زمینهای: برخی از شرایط پزشکی زمینه ای مانند دیابت میتوانند روند بهبود زخم را کند کنند.
در حالت کلی، زخمهای واریس معمولا طی چند هفته بهبود مییابند. با این حال، در برخی موارد، ممکن است بهبود زخم چند ماه طول بکشد.
پیشگیری از عفونت زخم واریس
پیشگیری موثر میتواند به شما در اجتناب از ابتلا به زخمهای وریدی کمک کند. اگر در گذشته دچار این زخمها شدهاید، رعایت این نکات میتواند خطر عود مجدد آنها پس از درمان را کاهش دهد. مراقبت های پیشگیرانه برای زخمهای وریدی شامل:
- پیگیری درمان بیماریهای مزمن مانند فشار خون بالا که بر سلامت رگ ها تاثیر میگذارند.
- حفظ وزن سالم
- ترک سیگار
- مصرف داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد)، در صورت تجویز پزشک، برای جلوگیری از لخته شدن خون.
با رعایت این نکات ساده میتوانید سلامت عروق خود را حفظ کرده و از بروز زخم واریسی جلوگیری کنید.
عدم درمان زخم های واریسی پا
عوارض جبرانناپذیر مراجعه دیرهنگام به متخصص را جدی بگیرید. زخم های واریس اگر به سرعت درمان نشوند میتوانند عوارضی مثل عفونت و نارساییهای وریدی ایجاد کنند. تشخیص دقیق و زودهنگام زخم واریسی توسط یک متخصص میتواند به پیشگیری از علائم شدید این مشکل کمک کند. ما در مطب دکتر سحر قنواتی، متخصص قلب و عروق به شما در تشخیص دقیق و درمان سریع زخمهای وریدی کمک میکنیم.
سوالات متداول زخم واریس
برخی از علائم شایع زخم واریسی عبارتند از:
درد مبهم و تیر کشنده
خارش
سوزش
تورم پاها
سریع خسته شدن پاها
بی حسی در پاها
احساس سنگینی در پاها
تیره شدن پوست
بثورات جلدی روی پاها
زخم های پوستی
مراقبت از خود میتواند به پیشگیری از ابتلا به زخمهای واریسی کمک کند. اما اگر ظاهر و احساس رگهای واریسی برای شما نگران کننده شده است یا اگر اقدامات مراقبت از خود موثر نبودهاند، وقت آن است که به یک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
برای درمان زخم واریس چندین گزینه در دسترس است. هر روش مزایا و معایب خاص خود را دارد. پس از مشاوره و بررسی سونوگرافی، متخصص قلب و عروق بهترین روش درمانی را به شما توصیه خواهد کرد.